Bekçi eğitimi
Bekçi köpeği ne iş yapar? Bekçilik yapar... Bu zaten onun içgüdülerinde olduğu için, bekçilik eğitimi diye bir şey yoktur. Köpeğin ihtiyacı olan çok iyi bir koruma eğitimidir; yani bodyguard eğitimi. Köpeğinin içinde mutlak koruma içgüdüsü vardır. Önemli olan bu güdüyü doğru kullanabilmesi için, köpeğin doğru yönlendirilmesidir. Bu eğitimi almış bir köpek zaten en üst düzeyde bekçilik yapar ve tam koruma sağlar, iyi ve kötü niyetli kişileri o zaman ayırt eder.

Bodyguard eğitimi
İşte bir koruma köpeğinin en çok ihtiyaç duyduğu ve alması gereken eğitim budur. “Köpeğim zaten saldırgan olabilen bir hayvan, ona saldırmayı neden öğretelim?” diye düşünebilirsiniz. Burada amaç ona saldırmayı öğretmek değil, zaten var olan saldırganlığını kontrol altına almaktır. Ayrıca burada yapılması gereken saldırı eğitimi değil, koruma eğitimidir. Saldırı ve koruma eğitimi arasında çok büyük fark vardır. Her istediği zaman ya da olur olmaz her zaman saldıran bir köpek bana göre çok kötü bir köpektir. Eğitimde köpeğimizi bir tehlike olsun ya da olmasın gerektiği zaman saldırı pozisyonuna sokabilmek, gerçekten bir tehlike oluştuğu zaman saldırtabilmektir. Aslında bu eğitim o kadar geniş alt başlıkları olan bir eğitimdir ki, hepsini yazmak neredeyse imkansızdır. Çünkü hemen hemen her koruma köpeği ayrı bir karakterdir ve her karakterin eğitiminde birbirine benzer fakat farklı metotlar kullanmak gerekir.

1992-93 yıllarında Şimşek isimli çok yakışıklı bir Rottweiler eğittim. Ben zaten Rottweiler aşığı olduğum için çok iyi geçiniyorduk. Tüm eğitimleri başarı ile bitti. Birkaç kez sahibi geldi, beraber çalıştık. Köpeğini evine götürdü, çok iyi arkadaş oldukları her hallerinden belliydi. Yeniköy taraflarında bahçeli bir evleri vardı. Şimşek bahçede serbest gezer, gelen herkesi koklar, ama kimseye zarar vermezdi. Günün birinde eve arada sırada gelen bir kişi gelir, içeri girerken Şimşek yemek yemektedir, birden kafasını kaldırıp adamı süzer, yavaşça hırlamaya başlar. Şimşek'in bakıcısı ne olduğunu anlayamaz. Köpeğin kendisine saldıracağını düşünerek kapıdaki korumaları uyarıp, yardım ister. Herkes köpeğe bakarken o birden az önce içeri giren adama inanılmaz bir çeviklikle saldırır. Boğuşma esnasında adamın üzerinden bir tabanca düşer. Daha sonra öğrenilir ki, bu adam Şimşek'in sahibini vurmaya gelmiş. Biz bu köpeğe böyle bir şey öğretmemiştik. Bu onun içgüdüleri ile alakalı bir davranış. İşte Rottweiler budur; onun kadar iyi bir başka koruma düşünebilir misiniz? Sizin köpeğiniz de buna benzer harikalar yaratabilir; yeter ki, köpeğinizle ilgilenin, ona zaman ayırın; patronluğu elden bırakmadan, onun isteklerini göz ardı etmeyin.

Branş Eğitimleri
Branş eğitimleri arama-kurtarma, iz takip, narkotik, çığ köpeği, enkaz köpeği, savaş köpeği, show köpeği gibi branşlara ayrılır. Bu köpekler iş köpekleridir. Her köpek bu eğitimi alamaz. Bu arada bir şeye dikkat çekmek istiyorum, kimileri polisimizin kullandığı narkotik, uyuşturucu bulan köpeklerin genelde uyuşturucu müptelası yapıldığını, bu yüzden deli gibi uyuşturucu aradıklarını düşünür. Oysa ki, bu köpekler yüzlerce köpek arasından seçilmiş topu çok seven köpeklerdir. Eğitimlerinde içine uyuşturucu yerleştirilmiş top ile oynatılırlar ve böylece uyuşturucunun kokusu ile top aynı anlama gelir. Köpek arabalarda, valizlerde aslında uyuşturucuyu aramaz, topu arar. Uyuşturucu kokusunun geldiği yerde top olduğunu düşünür.

Temel itaat
Temel itaat ya da disiplin eğitimi, tüm köpeklerin alması gereken mutlak gerekli bir eğitimdir. Öncelikle onların daha fazla özgür olmalarını sağlar. Amaç, köpeğin tasmasını takıp dışarıya çıktığımız zaman bizi çekiştirmeden yanımızda yürümesi, kısa süreli beklemelerde oturması, uzun süreli beklemelerde yatmasıdır. Kısa süreli beklemelerde, örneğin; biz markete girip alışveriş yaparken kapının önünde, bir yere bağlı olmaksızın beklemesi, "gel" denilince gelmesi, "hayır" komutuna tam olarak cevap vermesi öğretilir. Aslına bakarsanız bana göre köpek eğitiminde 6 tane çok önemli komut vardır : 1-Takip (yürü), 2-Bekle, 3-Gel, 4-Hayır, 5-Saldır, 6-Bırak. Diğerleri egolarımızın tatmini içindir ve her köpek yapmak zorunda değildir. Benim evlatlarım Efe ve Zeytin yaklaşık 60-70 kelimeyi, kelime anlamlarına kadar biliyorlar. Pek çok cümleyi kelimesi kelimesine anlıyorlar. Buna rağmen günlük yaşamda kullandığım komutlar, bu 6 komut ile sınırlı sayılabilir, çünkü; bir süre sonra köpek ne zaman, nerede, neyi, nasıl yapması gerektiğini (bazen bizden iyi) biliyor.

Köpeğinizin eğitimini kendiniz vermek isterseniz bunun için özel bir zaman belirleyin. Aklınızda başka bir iş olmasın, kendinizi tümü ile köpeğinizin eğitimine verin ve sık sık kendinizi onun yerine koyup, siz olsanız nasıl bir tepki verirdiniz düşünün. Köpeğinizi okuyun, onun aklından geçenleri görün. Asla sinirlenmeyin. 20’şer dakikadan 3 ya da 4 ders yapın ve her dersi köpeğinizin iyi yapabildiği bir numara ile bitirin. Doğru bir şey yaptığında bol bol sevin, yanlış bir şey yaptığında ise hemen tepki gösterin. Fakat her an onun istekli olmasını sağlamalısınız, yani her ders onun için bir ıstırap oluyorsa kesinlikle ilerleme sağlayamazsınız. Köpeğinizi illaki kendiniz eğitmek istiyorsanız, yine de profesyonel bir eğitimciden yardım alın.

İleri itaat
İleri itaat, köpeğin tasmasız olarak sosyal yaşamda, her koşulda temel itaatte yapabildiklerinin aynısı yapması demektir. Biz, sanki her köpek bu işi yapabilir gibi düşünüyoruz; oysa ki bu köpek için oldukça zor bir eğitimdir. Ben bu eğitimi köpeğin limitleri ölçüsünde temel itaat eğitimi içinde veriyorum. Ayrıca bir ileri itaat eğitimi vermiyorum, çünkü buna inanmıyorum. Yıllardır köpeklerine ileri itaat eğitimi aldırdıklarını söyleyen onlarca kişi tanıdım. Hemen hemen hiç biri köpeklerini tasmasız olarak dışarı çıkartamıyorlar. Köpekleri başka bir kedi, köpek ya da top gördüklerinde kaçıyor. Eee hani nerede bu ileri itaat eğitimi, harcanılan binlerce dolar’ın karşılığı nerede? Yok!!

Köpek eğitimi gösterilerinde ya da Show’larda izlediğiniz köpeklere aldanmayın. Yıllarca eğitim çiftliklerinde çalışmış bir eğitimciyim. O köpekler, gösteri köpeğidir. Şartlı refleks ile eğitim alanına çıktığı zaman yapması gerekenler ezberletilmiştir. Bir çoğu ezbere yapar, dışarıya yani sosyal yaşama çıktıkları zaman ise hemen hemen hiçbirini yapamazlar. Size bir örnek vereyim; bazılarınız her sene yapılan ve Türkiye’deki pek çok eğitim çiftliğinin katıldığı, CNR'daki pet ve evcil hayvanlar fuarına gelip yaptığımız gösterileri izlemişsinizdir. Gösteri alanındaki köpekler harikalar yaratırlar, ibretle bakarsınız, köpeğinizin de o numaraları yapabilmesi çok istersiniz. Sahnedeki köpekler bir harikadır ama o köpekleri sahne dışında gördünüz mü? Koridorlarda gezerken çocuklara saldıranlar, birbirleri ile kavga edip, kulağını koparanlar ya da kızak köpeği gibi sahibini çekiştirenler! Emin olun ki o köpeklerin bir çoğunun sizin köpeğinizden bir fazlası yok, hatta bazılarının eksiği bile var.

Alışveriş için girdiğiniz dükkanın önünde köpeğiniz kımıldamadan sizi bekliyorsa, park ya da orman gibi bir yerde serbest bıraktığınızda sizden uzaklaşmıyor, çağırınca geliyorsa, hayır dediğinizde yaptığı son hareketi yapmaktan vazgeçiyorsa köpeğinizin ileri itaat eğitimi var demektir.

soru:
3 aylık erkek alman kurdum var. Evde besliyorum. Balkonda kulübesi var. Ben evin içinde rahatça gezmesini istiyorum, ama tuvaletini evin içinde olmadık yerlere yapıyor. Evin içinde kullanmadığımız küçük bir tuvalet var. Acaba evin içindeyken tuvaletini oraya yapması için nasıl bir eğitim vermeliyim. Yatacağı zamanda dışarı çıkmasını nasıl sağlayabilirim.

Ne yazık ki, hala ısrarla köpek dilini öğrenmeyi kabul etmiyor, bunun yerine önce onların bizi anlamasını istiyoruz. Genç-yavru köpeğin isteklerimize yanıt verebilmesi için onun dilinde konuşmamız gerektiği gerçeğini kabul etmeliyiz. Yani biraz köpek gibi düşünmeli, olaylara onların bakış açısından bakmayı denemeliyiz.

Yavru köpekler meraklı, öğrenmeye açtır. Aptal köpek yoktur, hepsi de birbirinden zekidir. Bizden, yani bu dünyadaki tek dostundan bir şeyler öğrenmek, yaşadığı dünyayı tanımak için sabırsızlanan köpeklerdir.

Şimdi biraz tuvalet terbiyesinden bahsedelim. Aslına bakarsanız bu konuda yazmak o kadar zor ki... Çünkü köpek sahibinin yaşam düzenine göre bu terbiyede birçok değişiklik yapılabilir. Yani bir metot kimi köpekte başarılı olurken, kimi köpeklerde de başarılı olmayabilir. Yine de olabildiğince, genel olarak bilinmesi gerekenleri sizlere iki bölüm halince anlatacağım. Umarım faydalı olur.

Yavruyu 2 aylık civarında aldığınız zaman muhtemelen tuvalet terbiyesi olmayacaktır. Bu kadar küçük bir yavruyu geldiği gibi eğitime gönderemezsiniz, çünkü köpeğinizin aşıları bitmemiştir. Aşıları tamamlanmamış bir yavruyu dışarıyı çıkarmanız doğru değildir. Ayrıca genç yaşta uzun süre sizden ayrı kalması mutlak suretle dostunuzun psikolojisini bozacak, onda birtakım davranış bozukluklarına neden olacaktır. Bu nedenle tuvalet eğitimini beraber başarmak zorundasınız. Unutmamanız gereken ana kural yavruyu ne kadar izlerseniz o kadar çabuk öğreneceğidir.

Köpeklerin alışkanlıkları olan canlılar olduğunu biliyoruz. Bu yüzden doğru alışkanlığı kazandırmak için uğraşmalısınız. Doğru zamanda ödül, doğru zamanda ceza, kimi zaman da gömemezlikten gelmek çözüme daha çabuk ulaşmamızı sağlayacaktır. Yavru ailesinin yanında tuvalet ihtiyacını nasıl gidereceğini tam olarak anlamalı, bir aşamayı başarıyla geçmeden, diğerine başlamamalıyız. Gazetede, gazete üzerine serilmiş toprakta, bahçede, kumda, sokakta vs.. nerede yapmasını istiyorsak, doğru zamanda orada olmalıyız. Bu sayede doğru alışkanlık gelişsin. Bu eğitim kimi zaman uzun sürebilir, yavru daha zor öğrenebilir. Bunun birkaç nedeni vardır.
Mesela;
- tuvalet terbiyesi olmayan bir annenin yavruları, tuvalet terbiyeli bir annenin yavrularına nazaran daha zor öğrenirler,
- çevresinde her an kaka bulunan bir köpeğin öğrenmesi daha zordur,
- yanlış yetiştiricilikte yavrunun uzun süre küçük bir kafeste kalması (doğu bloğu ülkelerinden otobüsle getirilen yavrular gibi),
- yavrunun yattığı yere tuvalet yapmak zorunda kalması (pet shoplarda camekanlar içindeki yavrular gibi) zor öğrenirler,
- sindirim ya da boşaltım sisteminde sorun olan köpekler gibi.

Bir bahçeye ya da terasa sahip olmak bu eğitimde ciddi bir avantajdır. Yavrunuzun her durumda kullanabileceği en kestirme yolu bulun ve her defasında o yol üzerinden dışarı çıkın. Tuvalet yapacağına kesin eminseniz çıkmadan önce kapı önünde yaptıracağınız bir hareket, tuvaletinin geldiğini haber vermesi için bir işaret olabilir. Yani çıkmadan hemen önce "otur" demeniz yavrunuzun ilerleyen zamanlarda tuvaleti geldiğinde kapı önünde oturarak size haber vermesini sağlayabilir. Bunu hayal gücünüz dahilinde istediğiniz herhangi bir işaret olarak değiştirebilirsiniz.

Mümkün olduğunca köpeğinizin ihtiyacını ev dışında gidermesi için çalışmanızı öneririm. Bir çoğunuzun yaşadığı ortak sorunlardan biri de, gazete üzerine tuvalet yapmayı öğrenen köpeğin dışarıya yapmayı kabul etmemesidir. Köpeğinizi saatlerce dolaştırmanıza rağmen o illa ki ihtiyacını eve gelince giderir. Bunun önüne geçebilmek için köpeğinizi en baştan dışarıya yönlendirmelisiniz.

2-3 aylık köpeklerin “mesane kapasitesi” vardır, yani sık sık boşaltım ihtiyacı duyacaklardır.

Kural:
- Uyandıktan hemen sonra,
- Her yemek sonrasında,
- Oyunda sonra ve her şüphelendiğimiz de dışarıya –ihtiyaç gidermeye- çıkartmalıyız.

Bu kadar sık dışarıya çıkartmaya üşenmeyin, aylarca uğraşmak zorunda kalmaktansa 1-3 hafta içinde bu çabayla tuvalet terbiyesi verebilirsiniz. Gece de en az bir kez daha köpeğinizi kontrol edin. Cezalandırmaya hiç ihtiyaç duymamak için önleminizi alın, çünkü ceza köpeği her zaman için olumsuz etkileyecek aynı zamanda sizin sinirlerinizin de bozulmasına neden olacaktır. Geceleri mutlak yavru kafesini kullanın, bu sayede hata yapma riskini minimuma indirebilirsiniz. Çünkü köpek kafesinin içinde çok çok sıkışmadığı sürece asla yapmayacak, size haber verecek, küçük havlamalar ya da tırmalamalar yaparak dikkat çekmek isteyecektir. İhtiyaç molasını oyuna çevirmeyin, köpeğinizi daha önce tuvaletini yaptığı yere götürün. İhtiyacını giderdikten sonra bir parça ödül maması ya da sevgi verin eve geri dönün.