| |
Ne zaman iki tane köpek üreticisi buluşsa, mutlaka secere konusu açılır. Gene de umulmadık bir şekilde sadece cok azi secerenin gercek anlamda ne oldugunu ve diger alternatif üretim methodlarını bilirler. Bu makalede, “inbreeding”, "outcrossing", ve "linebreeding" dendiği zaman akla gelmesi gereken en basit terimleri açıklamaya ve bu yöntemlerin üretim programınızda nasıl kullanılması gerektiğini anlatarak üretiminize belirli bir yon verip, üretim kalitenizi arttırmaya yardımcı olmaya çalışılacaktır. Dikkatli üretim sonucu, şecereleriniz gitmek istediğiniz yolda, devamlı olarak üretmek istediğiniz görünümde ve ebatlarda size yol gösterecektir.
Hayvan üreticileri, yüzyıllar boyunca en sıhhatli hayvanlarını üretim planlarının bir parçası olarak kullanmak zorunda kalmışlardır. Sadece bir kaçı, sürülerini geliştirmek için gerekli olan en iyi çiftleri seçebilme yeteneğine ve bilgisine sahipti. Buna güzel bir örnek olarak, İncil’de de ismi gecen, I.O. 1858’ de doğmuş olan çoban Jacob’tir.(Hz. Yakup) Bir gün rüyasında, kendisine üretim programındaki asil basarisinin, bos inançlar ve hurafeler değil de genetik kuralları olduğu öğretildi. Gerçekten de tek renkli erkek hayvanlar, nesillerdir genlerinde taşıdıkları kalıtsal faktörler nedeniyle noktalı yavrular doğurtuyorlardı ki bu yıllar sonra Kesiş Rahip Gregor Mendel tarafından bilimsel çalışmalarda bulunmuştu. tek renkli erkekler, nesiller boyu noktalı ve düz renkli atalarından elde edilmiş melezlerdi. Tanrı Z. Yakup’a, düz renkli kürklerin altında yatanı, gerçek erkeklerin noktalı erkekler olduğu gösterdi. Z Yakup bu önemli bilgiyle çok paralar kazandı.
20yy’da bilim hayvan üreticilerine yardim etmeye başladı. Mendel (1822-1884), su an 8. sınıf Fen Kitabında en temel ve basit sekliyle yer alan, genetiğin temellerini zaten bulmuştu. Bununla beraber, bu yasaları evcil hayvanlara uygulayan ve bu konuda hem dünyanın en iyi üreticisi hem de “Saf Irk üretimi” ‘ nin babası olarak un kazanan hayvan üreticisi Robert Bakewell’dir. İngiltere, Leicestershire’da doğmuştur. Ununu, evcil hayvanların kanının su an bildiğimiz ve güvendiğimiz köpeklere donusmesini saglayarak kazanmistir. “Closed Breeding” (Yakin Uretim) , aile dizisi icinde uretim yapmayi kullanmistir. Butun modern uretim teknikleri Bakewell’in teknigine dayanir.
Buldugu iki basit kural: 1 – “Like produces like” (Benzer benzeri uretir) ve 2 – Hic bir zaman iki hayvan birbirine ozdes olarak benzemezler.
Birinci kuralın sonucu olarak, bir üretici, köpeklerin aile dizisine bağlı kalarak, gerekli kaliteye sahip çok yakın aile bireylerini kullanarak üretimini yaparsa kısa sure içerisinde güçlü bir dizi elde edebilir. Bu methoda Linebreeding denir. Linebreeding hem hızlı hem de etkili bir yöntem olarak kabul edilir fakat beraberinde tedbirsiz ve dikkatsiz davrananlara birtakım tehlikeler getirir.
Hayvanlarda gördüğümüz çeşitliliğin sebebi ise ikinci kuraldır. Bu yüzden, bir secim işlemi gereklidir ki üretici olarak sizin sorumluluğunuzun katıldığı yer burasıdır ve ayni zamanda etkili bir yöntemdir. Başka bir değişle; köpeklerimizde gördüğümüz gelişmelerde ve varyasyonlarda üreticilerin seçimleri büyük rol oynar. Bir çok üretici, akrabalık derecesine bakmaksızın en iyiyle en iyinin çiftleştirildiği, “outcrossing” denilen metodu tercih eder. Bu method güvenilir fakat yavaştır.
Uçuncu method crossbreedingden(çapraz üretim) gelmiştir. Bu method ile elde edilmiş türlerdeki farklılıkları irk içinde standartlaştırılmak zor olacaktır. Birinci çaprazlamalar, istenen kalitenin baskın olduğu ve iki köpeğinde bilinen kaynaklardan geldiği zaman ortaya iyi sonuçlar çıkaracaktır. Bu tip bir üretim, bütün hayatini bu projeye harcayacak, Mandal’ın genetik kurallarını bilen, istediği köpek ideallerini bilen ve bu ideallerini gerçekleştirmek için projeyi geliştirmeyi becerebilecek bir üretici tarafından yapılmalıdır.
İnbreeding tekniği Blakewell’in basarisinin temelinde yatan noktadır. İnbreeding, anneyi, oğulla, babayı, kızıyla, erkek kardeşi dişi kardeşle çiftleştirmekle yapılır. İnbreeding tekniği, tek basına mevcut hayvanlardan mükemmel spermler üretecek anlamına gelmez, en iyi kalite kopekler inbreeding çalışmanızın en esas noktası olmasıdır. Burada önemli olan bu inbreedingle kalitenin korunmasıdır. Kötü kalitedeki köpekler, iyi kaliteyle inbred yapıldığı için, üretici en sağlıklı ve gayretli şekilde kotu karakteristikleri kabul etmemelidir. İnbreeding, kaliteli tesislerde, gayretli ve bilinçli secimler sonucu yapılırsa, saf ırki korumak için kullanılabilecek en güvenilir yöntemlerden bir tanesidir. Bu noktada onemli bir konu ise, yavrular, seçilmiş irkin en iyilerinden gelmiş olacak, atalarından gelen en güçlü kanları taşıyacak ve bunu devam ettirecektir. Öbür taraftan, üretici, belirli bir ırktaki iyi köpeği fark edemez ve bundan faydalanmazsa, inbreeding iyi sonuçlar vermeyecektir. Çoğu saf ırk köpekler için yazılmış, neyin geçerli neyin geçerli olmadığını ve bu işin kutsal kitabı sayılması gereken yazılmış standartlar vardır. Üretici, kafasında ne istediğini ve kendi bakış açısını oluşturana kadar bu standartları okumalı ve çalışmalıdır.
Başka bir nokta ise üreteceğiniz köpeği seçerken görüntüsünden başka dikkat etmeniz gereken noktalardır. Ne yazık ki şampiyon(Show) köpeklerimizden çoğu üretime uygun köpekler değillerdir. Kendisi gibi köpek vereceğinden de emin olunması gerekmektedir. Ayrıca evcil hayvanlar, sabit karakterli olmalıdırlar. Seçim yaparken, güç ve verimliliğin yanı sıra düzgün karakter ve güvenilirliğe de dikkat ediyorsanız, üretiminizin geleceğinden emin olabilirsiniz.
Linebreeding ve crossbreeding arasındaki fark derecede saklıdır. Yani inbreedingde baba-kız, anne-oğlan, dişi kardeş-erkek kardeş çiftleşmesi varken, linebreedingde batım kardeşler çiftleştirilir veya amca, hala yeğenlerle çiftleştirilir. Gene sonunda saf ırk korunacaktır. Linebred secereler değerli oldukları kadar, seçilen köpeklerin kalitesine ve bu oranın tam olarak yakalanmasına göre değişmektedir. Linebreedingin size daha geniş bir seçim olanağı sunacağını da eklemek gerekiyor.
İstenen karakter ve diğer özellikler korunmak isteniyorsa bu hem inbreeding hem de daha az bir etkiyle olsa da Linebreeding ile sağlanabilir. Bu methodlar kullanılarak, iyiler kalırken kötüler dışarı atılır. Ama aklınızda bulundurmanız gereken bir nokta da şudur ki; sonuçta elde edeceğiniz ürün sadece ve sadece genlerinde taşıdığı kadar mükemmel olur.
German Shepperd soyunun babası olan Llyod Bracket’ın dediği gibi “Fiziki yapı ve denge, bütün devamlı değerlerin üzerine kurulması gereken temel taştır.”
Melissa E. Parsley, Parsley Glen
|
|
HOME 